Viêm gan do bia, rượu

Một thực tế đáng lo ngại ở nước ta hiện nay đó là tình trạng tiêu thụ rượu, bia và các đồ uống có cồn lên mức đáng báo động. Với sức uống “khủng khiếp” (hơn 3 tỉ lít bia năm 2013), không quá bất ngờ khi số ca mắc viêm gan do rượu, bia phải nhập viện ngày một tăng cao. Tuy nhiên, để hiểu rõ và phòng tránh được căn bệnh này thì không phải ai cũng biết.

1.    Viêm gan do rượu là gì?

Viêm gan do rượu là tình trạng viêm và hoại tử tế bào gan từ từ do rượu, bia. Thông thường, người bệnh không có biểu hiện triệu chứng gì đặc biệt, vì vậy bệnh tiến triển âm thầm. Khi người bệnh có các biểu thì thường bệnh đã nặng. 

2.    Các triệu chứng 

Ở thời kỳ đầu, tổn thương nhẹ chưa gây ra vấn đề đáng chú ý, nhưng khi tình trạng viêm trở nên nặng hơn và gan bị hư hỏng nhiều, các triệu chứng có thể phát triển. Các dấu hiệu điển hình có thể gặp ở bệnh nhân viêm gan do rượu:
-    Sốt, đôi khi cao tới 39oC
-    Bệnh nhân chán ăn, buồn nôn, nôn, khó chịu, sụt cân, đau bụng và vàng da
-    Sờ hạ sườn phải: thấy gan to, đau (đa số có), hạ sườn trái thấy lách to (1/3 trường hợp)
-    Nặng hơn có thể có: cổ trướng, phù, chảy máu, rối loạn tinh thần.
-    Thay đổi một số chỉ số khi xét nghiệm máu: thiếu máu, tăng bạch cầu, rối loạn đông máu, các rối loạn chuyển hoá như rối loạn dung nạp glucose, giảm natri huyết, giảm kali huyết v.v...
Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, viêm gan do rượu có thể tiến triển, gây ra các biến chứng nặng nề như bệnh não gan (sự tích tụ các độc tố có thể gây hại cho não, dẫn đến thay đổi hành vi tâm thần và nhân cách) hay xơ gan.

3.    Rượu hủy hoại gan như thế nào?

Gan có chức năng chuyển hóa cồn trong rượu, bia thành các chất khác để giải độc cho cơ thể. Một khi khối lượng cồn vượt quá khả năng giải độc của gan, gan sẽ bị tổn thương, các tế bào bị phá hủy với các mức độ khác nhau.
Tổn thương gan do rượu được chia thành ba giai đoạn kế tiếp nhau là:
- Gan nhiễm mỡ – do cồn gây tăng tổng hợp acid béo, triglycerid.
- Viêm gan do rượu – các tế bào gan bị thoái hóa, biến dạng cấu trúc và suy giảm chức năng.
- Xơ gan do rượu – tế bào chết đi, hiện tượng xơ hóa tiến triển mạnh lan rộng ra toàn bộ gan. 
Các giai đoạn tổn thương này thường chồng chéo lên nhau: trong viêm gan do rượu thường thấy có biểu hiện của gan nhiễm mỡ và trong xơ gan có thể thấy biểu hiện của viêm gan do rượu.
Tác động có hại của rượu, bia gia tăng trên gan nếu uống rượu, bia trong thời gian dài, sử dụng rượu, bia nồng độ cồn cao; phụ nữ có nguy cơ phát triển viêm gan do rượu, bia cao hơn nam giới (do sự khác biệt về hấp thu và chuyển hóa cồn) và ở những người do yếu tố di truyền cũng ảnh hưởng tới chức năng chuyển hóa rượu của gan.

4.    Cách phòng tránh 

Viêm gan do rượu là một bệnh nghiêm trọng. Có tới 30 – 40% bệnh nhân viêm gan do rượu nặng có thể tử vong trong vòng một tháng. Chính vì thế chúng ta cần nắm chắc biện pháp phòng tránh căn bệnh này:
-    Hạn chế rượu, bia: nam giới không uống quá 2 lon bia hoặc 2 ly rượu/ ngày, nữ giới, lượng uống vừa mức bằng một nửa. Nếu người đã có vấn đề về gan tốt nhất không nên uống rượu bia.
-    Phòng tránh bệnh viêm gan siêu vi B, siêu vi C bằng các biện pháp tiêm chủng và tránh lây nhiễm. Nếu đã bị mắc viêm gan siêu vi B, C cần điều trị kịp thời và tuyệt đối kiêng uống rượu bia, vì nếu không rất dễ dẫn đến xơ gan.
-    Sử dụng các dược liệu bảo vệ tế bào gan, tăng cường chức năng gan: có khá nhiều các vị thuốc dược liệu đã được nghiên cứu và chứng minh có tác dụng hiệu quả trong việc bảo vệ và tăng cường chức năng gan, hạ men gan và đẩy lui các triệu chứng của viêm gan: actiso, bìm bìm, diệp hạ châu, rau đắng đất hay kế sữa. Việc sử dụng đều đặn hàng ngày các dược liệu này đang là xu hướng hiện nay trong việc giảm trừ các bệnh lý về gan ở Việt Nam nói riêng và thế giới nói chung.