Lộ mặt 3 thủ phạm gây bệnh tim mạch

1.    Bệnh tim mạch là gì ? 

Trái tim con người to cỡ 1 nắm tay và nặng khoảng 300g. Tim bơm Oxy và máu đến các cơ quan trong cơ thể của chúng ta qua các mạch máu. Bệnh tim mạch là từ chung miêu tả các bệnh ảnh hưởng đến tim và các mạch máu: như suy tim, đau thắt ngực, xơ vữa mạch máu.

Bệnh tim mạch ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng của tim và các mạch máu, là thủ phạm gây ra các vấn đề nghiêm trọng về sức khoẻ. Gián đoạn không cung cấp đủ Oxy đến các cơ quan trong cơ thể làm các cơ quan nội tạng bị phá huỷ hoặc thậm chí gây ra chết người. Nếu bị bệnh tim mạch, tim và não có nguy cơ bị ảnh hưởng cao. 

Huyết áp cao, mỡ máu và đái tháo đường là 3 thủ phạm gây ra các biến cố tim mạch. Đây là 3 "sát nhân thầm lặng" chính cần phải chủ động phát hiện và chữa trị sớm.

Tất cả các bệnh nhân có tiền căn Tăng huyết áp, Đái tháo đường, Mỡ máu ... khi có triệu chứng nặng ngực, đau nhói ngực sau xương ức cần phải đến cơ sở y tế sớm để được làm xét nghiệm và đo điện tim nhằm phát hiện sớm bệnh mạch vành. Tại bệnh viện, những trường hợp nghi ngờ có thể cho làm điện tâm đồ gắng sức nhằm nâng độ nhạy trong việc phát hiện sớm bệnh này.

2. Bạn hãy ghi nhớ và điều chỉnh 3 thủ phạm sau đây để sức khỏe bạn luôn an toàn:

a) Mỡ máu cao (lipid cao)

Lipid cao là một yếu tố quan trọng đưa đến bệnh tim mạch. Chất mỡ này tuy không thể thiếu được trong đời sống hàng ngày, nhưng rất nguy hại khi dùng nó quá nhiều. Cholesterol sẽ nằm trên lớp vách mỏng của các động mạch và ngay cả trên tim nữa. Dần theo năm tháng, lớp mỡ này dày lên và làm hẹp động mạch, dẫn đến máu tuần hoàn kém, không đủ nuôi các cơ quan  trong cơ thể, gây ra những cơn đau ở ngực, đó là tình trạng nguy hiểm của chứng đau thắt ngực do thiếu máu đến tim.

Muốn bảo vệ tim, phải có chừng mực với hàm lượng cholesterol. Nếu bạn ăn những thực phẩm có hàm lượng cholesterol dưới 2 g trong ngày, bạn không cần lo lắng gì cả, nhưng lần sau đó phải chú ý. Trên 2,5 g trong ngày, bạn phải theo một chế độ ăn kiêng và đôi khi phải uống thuốc thêm.

b) Huyết áp cao

Cũng gây nguy hiểm đáng kể cho tim mạch và là thủ phạm hàng đầu gây tai biến mạch máu não. Theo định nghĩa của Hội Tim mạch Hoa Kỳ thì áp huyết bình thường là từ 130/85 mmHg trở xuống. Nếu bị tăng huyết áp (huyết áp tối thiểu từ 90 mmHg trở lên và huyết áp tối đa từ 140 mmHg trở lên) thì hãy tích cực chữa trị, đưa chỉ số huyết áp về dưới 130/80 mmHg. Tuy nhiên, áp huyết phải dưới 120/80 thì mới được kể là "lý tưởng". Cách đơn giảm để hạ huyết áp là dùng thuốc hạ áp huyết đã "cứu" được mạng của rất nhiều người và còn giúp nhiều người khác tránh khỏi những bệnh gây tàn tật như tai biến mạch máu não. Nếu dùng thuốc mà không thấy giảm huyết áp thì bạn nên đến bác sỹ để được tư vấn.

Từ 18 tuổi trở lên hãy đo huyết áp và nhớ con số của mình. Nếu huyết áp bình thường (huyết áp tối thiểu trong khoảng 60 – 89 mmHg và huyết áp tối đa trong khoảng 90 – 139 mmHg) thì chỉ cần đo lại hàng năm. Chỉ có đo huyết áp mới phát hiện được tăng huyết áp.

c) Đái tháo đường

Người bị đái tháo đường sẽ có nguy cơ bị bệnh tim mạch gấp 2 - 3 lần người không bị đái tháo đường. Phụ nữ mắc bệnh đái tháo đường bị bệnh tim mạch cao gấp 3 lần phụ nữ bình thường. Đàn ông mắc đái tháo đường thì bị nhiều bệnh tim mạch gấp 2 lần đàn ông bình thường. Khoảng 2/3 những người có đái tháo sẽ tử vong vì những bệnh tim mạch.

Tắc các mạch máu và đường huyết tăng cao cũng gây tổn thương cơ tim và làm nhịp tim không đều. Bệnh nhân bị tổn thương cơ tim gọi là bệnh cơ tim, có thể không có triệu chứng trong giai đoạn sớm nhưng về sau xuất hiện các triệu chứng yếu mệt, khó thở, ho khan, mệt mỏi và phù chân. Đái tháo đường có thể làm mất cảm giác đau ngực, là dấu hiệu cảnh báo cơn đau tim của bệnh mạch vành. Vì vậy, người bị bệnh đái tháo đường đều nên đặc biệt chú ý và ngăn ngừa bệnh tim mạch sớm. Dĩ nhiên chế độ ăn, thể dục, uống thuốc là rất quan trọng.

3.Các biện pháp phòng tránh hữu hiệu

Theo PGS.TS Đoàn Văn Đệ, phòng bệnh tim mạch có nghĩa là chúng ta phòng ngừa làm sao để hạn chế mắc 3 căn bệnh trên. Các biện pháp phòng bệnh tim mạch bao gồm:

a) Ăn ít muối: Ăn ít muối không chỉ giảm lipid cao trong máu, bệnh đái tháo đường, mà càng ăn ít muối huyết áp càng thấp. Một nghiên cứu của Viện Tim, Phổi và Huyết học Quốc gia (Mỹ) cho thấy, chỉ cần ăn giới hạn muối trong khoảng 1,5g/ ngày sẽ làm giảm đáng kể huyết áp.

Ngoài việc giảm lượng muối trong khi nấu nướng, hạn chế dùng thêm muối hoặc nước chấm ở bàn ăn, cần cẩn thận với những loại thức ăn nhanh, những món ăn công nghiệp luôn có lượng muối khá cao.

b) Ăn nhiều rau quả, ngũ cốc: Nhiều nghiên cứu khoa học khác nhau đều cho thấy chất xơ trong rau quả và các loại đậu có tác dụng chuyển hoá các chất béo và làm hạ huyết áp, điều chỉnh được lượng đường huyết trong máu. 

c)Hạn chế thịt: Thịt và mỡ động vật nhất là các loại thịt đỏ như thịt heo, thịt bò và các loại sữa và trứng có hàm lượng mỡ bão hoà cao là nguồn gốc phát sinh ra các chứng xơ vữa. Do đó, các nhà khoa học khuyên nên chuyển dần chế độ ăn nhiều thịt sang ăn nhiều cá và đạm thực vật.

d) Nói không với thuốc lá: Thuốc lá cũng là nguyên nhân quan trọng làm tăng nguy cơ bị bệnh tim mạch. Thống kê cho thấy, người hút thuốc có tỷ lệ bị bệnh tim mạch cao hơn hai lần người không hút. Chất nicotin trong thuốc lá làm mạch máu co hẹp, cản trở sự lưu thông của máu, làm huyết áp tăng. Khói thuốc lá làm tăng rủi ro vữa xơ động mạch và tăng các yếu tố làm đông máu, tai biến mạch máu não dễ dàng xảy ra.

e) Bia rượu vừa phải: Tiêu thụ bia rượu vừa phải có thể chấp nhận được. Vừa phải là khoảng 360cc bia, hai lần một ngày cho nam giới, một lần cho nữ giới. Nhưng quá nhiều rượu sẽ đưa tới tăng huyết áp, tăng lượng chất béo triglycerid, giảm chất béo tốt HDL, tăng rủi ro vữa xơ động mạch. Hậu quả là bệnh tim mạch, tai biến não, suy tim.

f) Đừng quên tập thể dục: Giúp giảm đường, giảm mỡ, giảm cân, giảm áp huyết, và giảm những bệnh tim mạch. Người có thể dục thường xuyên sẽ sống khỏe hơn, lâu dài hơn, và sẽ có xương cứng hơn những người ít hoạt động. Nên thể thao khoảng hơn 30 phút, 4 hoặc 5 ngày mỗi tuần.

(Theo PGS.TS Đoàn Văn Đệ - Sức khỏe gia đình)